Η ταινία που καθιέρωσε τον Αλμοδόβαρ στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη. Emanuel Levy
Πανέξυπνη κι αξιολάτρευτη! Απλά ένα αριστούργημα!
New York Times
Σκοτεινά κωμική, με δόσεις αυθεντικού συναισθήματος.
Eye for Film
Μία αντισυμβατική μαύρη κωμωδία, με την εξαιρετική ερμηνεία της Κάρμεν Μάουρα.
Rotten Tomatoes
Ήμουν πετυχημένος στην Ισπανία από την αρχή, αλλά με θεωρούσαν προκλητικό. Με το «Μια ζωή ταλαιπωρία», έπεισα τους ανθρώπους ότι «είμαι μοντέρνος, αλλά έχω και συναισθήματα». Στην ταινία μίλησα για τις ρίζες μου, για τους ανθρώπους που έρχονται από τα μικρά χωριά τους και προσπαθούν να επιβιώσουν στη Μαδρίτη.
Πέδρο Αλμοδόβαρ
Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, το τρομερό παιδί του ισπανικού σινεμά, επιχειρεί μία ακόμα παράλογα κωμική κατάδυση στην αστική κόλαση με το φιλμ Μια ζωή ταλαιπωρία. Γυρισμένη το 1984, η ταινία αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα γραφής της Movida, του undeground καλλιτεχνικού ρεύματος που άνθησε στη Μαδρίτη μετά τον θάνατο του Φράνκο, το 1975. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο συναντάμε την Κάρμεν Μάουρα, μούσα του Αλμοδόβαρ στα πρώτα του έργα και μία από τις πιο επιδραστικές ισπανίδες ηθοποιούς τη δεκαετία του ‘80. Η Κάρμεν Μάουρα υποδύεται μια μικροαστή νοικοκυρά εγκλωβισμένη από τους εκκεντρικούς συγγενείς της. Τον άντρα της, Αντόνιο, έναν μάτσο ταξιτζή, με τον οποίο δεν υπάρχει ίχνος επικοινωνίας, τους δύο γιους της και την ημίτρελη πεθερά της.
Η πέμπτη κατά σειρά μεγάλου μήκους ταινία του Αλμοδόβαρ, αποτέλεσε το σημείο καμπής στην καριέρα του και τον καθιέρωσε στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη, ως ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του σινεμά. Μετά τη sold-out πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου New Directors/New Films της Νέας Υόρκης, η εξωφρενική μαύρη κωμωδία Μια ζωή ταλαιπωρία υπήρξε η πρώτη ταινία του Πέδρο Αλμοδόβαρ που κυκλοφόρησε στις αμερικάνικες αίθουσες κι έγινε αμέσως επιτυχία. Οι ενθουσιώδεις κριτικές - «απλά ένα μικρό αριστούργημα» την χαρακτήρισαν οι Τάιμς- και το ενθουσιώδες word-of-mouth άνοιξαν τον δρόμο για την προβολή και των προηγούμενων ταινιών του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέσα σε λίγα χρόνια, το κακό αγόρι της Movida έγινε το πιο κερδοφόρο εξαγώγιμο πολιτισμικό προϊόν της χώρας του και χαιρετίστηκε ως ο πιο σημαντικός ισπανός σκηνοθέτης, που συχνά παρομοιαζόταν με τον Λουίς Μπουνιουέλ και ενίοτε με τον ζωγράφο Βελάσκεθ.
*** Η ταινία προβάλλεται σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους.
Μια ζωή ταλαιπωρία
¿Qué he hecho yo para merecer esto?!!
What Have I Done To Deserve This?
Μαύρη κωμωδία, Ισπανία, 1984, 102’, Έγχρωμη
Σκηνοθεσία: Πέδρο Αλμοδόβαρ
Σενάριο: Πέδρο Αλμοδόβαρ
Φωτογραφία: Άνχελ Λουίς Φερνάντεθ
Σκηνογραφία: Πιν Μοράλες, Ρόμαν Αράνχο
Ενδυματολογία: Θεθίλια Ροθ
Μουσική: Μπερνάρντο Μπονέτσι
Ήχος: Μπερνάρντο Μενθ
Μοντάζ: Χοσέ Σαλθέδο
Πρωταγωνιστούν: Κάρμεν Μάουρα, Άνχελ ντε Αντρές Λόπεθ, Τσους Λαμπρεάβε, Βερόνικα Φορκέ, Κίτι Μάνβερ, Χουάν Μαρτίνεθ, Γκονθάλο Σουάρεθ, Κάτια Λόριτζ, Αμπάρο Σολέρ Λέαλ
Περίληψη
Στην προσπάθεια να βάλει τάξη στην οικογένειά της, μια ισπανίδα νοικοκυρά αποφασίζει να ξεφορτωθεί τους τέσσερις μπελάδες της ζωής της: τον ταξιτζή άντρα της, τους γιους της και την τρελή πεθερά της.
Σύνοψη
Η Γκλόρια είναι μια ταλαιπωρημένη νοικοκυρά, που μένει σ’ ένα διαμέρισμα 40 τετραγωνικών στα περίχωρα της Μαδρίτης κι είναι υποχρεωμένη να ξενοδουλεύει για να συμπληρώσει τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Με τον άντρα της, Αντόνιο, ταξιτζή στο επάγγελμα, δεν υπάρχει ίχνος επικοινωνίας. Ο Αντόνιο, πρώην εραστής μιας γερμανίδας καλλιτέχνιδας, πήρε μέρος στην πλαστογράφηση κάποιων ερωτικών επιστολών που υποτίθεται ότι είχε γράψει ο Χίτλερ. Ο 12χρονος γιος τους, Μιγκέλ, είναι ομοφυλόφιλος και με χαρά δέχεται να «υιοθετηθεί» από έναν παιδεραστή οδοντίατρο. Ο 14χρονος γιος τους, Τόνι, πουλά ηρωίνη για ν’ αγοράσει ένα αγρόκτημα στην εξοχή. Το ίδιο όνειρο έχει και η γιαγιά, που έχει ως κατοικίδιο μια τεράστια σαύρα. Η Γκλόρια είναι γειτόνισσα με την Κριστάλ, μια καλόκαρδη πόρνη που θέλει να πιστεύει ότι κάποια στιγμή θα κάνει καριέρα ως ηθοποιός, και τη Χουανί, μια στριμμένη νοικοκυρά που η κόρη της έχει τηλεκινητικές ικανότητες. Η Γκλόρια δουλεύει ως καθαρίστρια και στο σπίτι ενός ζεύγους συγγραφέων που, μέσω του Αντόνιο, προσπαθούν να έρθουν σ’ επαφή με την πρώην γερμανίδα ερωμένη του, για να εκδώσουν το δήθεν ημερολόγιο του Χίτλερ. Η Γκλόρια αναγκασμένη να δουλεύει 18 ώρες το 24ωρο, έχει εθιστεί στις αμφεταμίνες, αλλά τις βρίσκει όλο και πιο δύσκολα χωρίς ιατρική συνταγή, κάτι που την κάνει φοβερά ευερέθιστη. Πρωταρχικός της στόχος είναι να βάλει σε τάξη στη ζωή της, ενώ όλα γύρω της καταρρέουν.
Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ για την ταινία
«Το Μια ζωή ταλαιπωρία είναι και πάλι ένα αμάλγαμα πολλών κινηματογραφικών ειδών, κυρίως όμως συνδέεται με μια αφηγηματική μορφή που αγαπώ πολύ: τον ιταλικό νεορεαλισμό. Κατά τη γνώμη μου, ο νεορεαλισμός είναι ένα υπο-είδος του μελοδράματος, με την ιδιαιτερότητα ότι δεν δίνει σημασία μόνο στα συναισθήματα, αλλά και στην κοινωνική συνείδηση. Είναι ένα είδος που, αν και διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά του μελοδράματος, του αφαιρεί ταυτόχρονα κάθε τι το ψεύτικο. Στο Μια ζωή ταλαιπωρία αντικατέστησα τους περισσότερους κώδικες του μελοδράματος με το μαύρο χιούμορ. Διόλου παράξενο που οι θεατές αισθάνονται την ταινία πρώτα ως μια κωμωδία, έστω κι αν πρόκειται για μια πολύ δραματική και συγκινητική ιστορία. Αυτό το ανακάτεμα δράματος και κωμωδίας είναι τυπικά ισπανικό∙ το έδειξα άλλωστε και στα Ψηλά τακούνια. Η κωμωδία είναι το όπλο του Ισπανού ενάντια στον πόνο, την αγωνία, το θάνατο. Το χιούμορ είναι διάσπαρτο σε όλη την ταινία, αλλά ηθελημένα κράτησα την Κάρμεν Μάουρα σ’ απόσταση απ’ αυτό. Κι εκείνη το κατανόησε με τον καλύτερο τρόπο. Αν και βρίσκεται συνεχώς μέσα σε αστείες καταστάσεις, δεν αφήνεται να παρασυρθεί∙ το παίξιμό της είναι πάντα συγκρατημένο, ακολουθεί την ίδια οδό. Είναι μεγάλος πειρασμός για έναν ηθοποιό, όταν οι άλλοι διασκεδάζουν και παίζουν πολύ ανάλαφρα, να παρασυρθεί από το γενικό κλίμα. Όμως η Κάρμεν διατήρησε τη σοβαρότητά της, χωρίς να επηρεαστεί απ’ τους υπόλοιπους, χωρίς να ειρωνευτεί τη δυστυχία της ηρωίδας που ενσαρκώνει, κάτι που ήταν επίσης ένα μεγάλο ρίσκο. Χρειάζεται μεγάλο ταλέντο για να διατηρήσεις μια τέτοια ισορροπία. Ο χαρακτήρας της Κάρμεν θυμίζει τις νοικοκυρές που έπαιξαν η Σοφία Λόρεν και η Άννα Μανιάνι: να φωνάζουν στα παιδιά τους, κακοντυμένες και ξεχτένιστες, με κάθε είδους προβλήματα μπροστά τους. Η ερμηνεία της Κάρμεν θυμίζει αυτές τις μεγάλες καλλιτέχνιδες».
Από το Pedro Almodóvar-Conversations avec Fréderic Strauss, όπως δημοσιεύτηκε στο βιβλίο Pedro Almodóvar, με αφορμή το αναδρομικό αφιέρωμα στον σκηνοθέτη από το 40ο Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσσαλονίκης, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1999.
Trivia
Ο Αλμοδόβαρ ξεκίνησε τους πειραματισμούς με την κινηματογραφική τέχνη το 1972, γυρνώντας μικρά φιλμάκια με μία Super 8. Τίτλοι, όπως Δυο πόρνες ή μια ιστορία αγάπης τελειώνει στο γάμο, Η πτώση των Σοδόμων, Το σεξ πάει κι έρχεται είναι χαρακτηριστικοί του χιούμορ που τις κατακλύζει και του στιλ που διαμόρφωσε τα πρώτα χρόνια ως σκηνοθέτης. Το ντεμπούτο στη μεγάλου μήκους έγινε με το Ξέσκισέ με, Τιμ (1978), μια κωμωδία γυρισμένη με Super 8 και πρωταγωνίστρια την Κάρμεν Μάουρα. Το 1980, γυρίζει την πρώτη του εμπορική ταινία με μια δεκαεξάρα κάμερα, Η Πέπι, η Λούσι και τ' άλλα κορίτσια, βασισμένη στο φωτορομάντζο General Erections.
Στο Μια ζωή ταλαιπωρία, ο Αλμοδόβαρ συνεργάζεται για δεύτερη φορά, μετά τον Λαβύρινθο του πάθους (1982), με τον συνθέτη και μουσικό Μπερνάρντο Μπονέτσι, ο οποίος χαρακτηρίστηκε από διάφορους μουσικολόγους ως ο Μότσαρτ της Movida. Οι δρόμοι τους συναντιούνται ξανά στις επόμενες ταινίες του Αλμοδόβαρ, όπως στο Ματαδόρ και τις Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, για την οποία ο Μπονέτσι ήταν υποψήφιος για τα Βραβεία Γκόγια.
Στην ταινία εμφανίζεται και ο ίδιος ο σκηνοθέτης, σε ντουέτο με τον Φάνι ΜακΝαμάρα, να ερμηνεύει play back από την οθόνη της τηλεόρασης ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια του Μιγκέλ ντε Μολίνα, «La bien pagá» (Η καλοπληρωμένη).
Η Τσους Λαμπρεάβε, που υποδύεται την πεθερά της Γκλόρια, ήταν μία από τις πιο αγαπημένες ηθοποιούς του Πέδρο Αλμοδόβαρ και υπήρξε η μεγάλη αποκάλυψη για το ισπανικό κοινό στις Αμαρτωλές καλόγριες (1983). Ο ίδιος ο σκηνοθέτης είχε δηλώσει: «Η Τσους ανήκει στην παράδοση των μεγάλων κωμικών του κινηματογράφου που εκφράζουν τα μέγιστα με τα ελάχιστα. Το ταλέντο της μπορεί να συγκριθεί μ’ αυτό του Τοτό».
Links
Φωτογραφίες της ταινίας υψηλής ανάλυσης: https://www.dropbox.com/sh/rjr1ebthxdfq7ix/AACvsJujw5Hx7jkRjzhYaTjsa?dl=0
Φωτογραφίες γυρισμάτων: https://www.dropbox.com/sh/amhnzgldfedyxps/AAA7eRVPilGKZ_1DRtU9qhAfa?dl=0
Trailer: https://youtu.be/RUx5lyalPJM
Fb page: facebook.com/cinetrianon
Website: www.trianon.gr
