"Τα μάτια της πόλης" Ένα βιβλίο για την steet art και την περίπτωση της Αθήνας

Τέχνες / Βιβλίο
21/04/2021

ISBN: 9789606590108 | Διαστάσεις: 21χ14 εκ. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εντύποις, το βιβλίο του Θανάση Χουλιαρά με τίτλο Τα μάτια της πόλης. Μια συνολική θεώρηση της street art. Η περίπτωση της Αθήνας.

Στο βιβλίο, ο Θανάσης Χουλιαράς επιχειρεί μια συνολική θεώρηση του φαινομένου της street art, με στόχο την πιο ολοκληρωμένη κατανόησή της, διεισδύοντας στο εσωτερικό της Αθήνας. Μιας πόλης με μακραίωνο παρελθόν και με πολυπρόσωπο παρόν. Μιας υπαρκτής πόλης.

Το βιβλίο διανύει μια μεγάλη διαδρομή εκκινώντας από το θεωρητικό κομμάτι και την ιστορική αναδρομή της street art αναδεικνύοντας τις αισθητικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές πλευρές της. Υποστηρίζει την ένταξή της στο συνεχές της ιστορίας της τέχνης και εντοπίζει τη σημασία της στη διαμόρφωση του σύγχρονου οπτικού πολιτισμού συνδέοντάς την με την αστικοποίηση. Εν τέλει, μελετά τον τρόπο με τον οποίο η street art επέδρασε στην αλλαγή της πολιτισμικής ταυτότητας της Αθήνας, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Τελικά, Athens is the new Berlin;
Ποιος είναι ο Αθηναίος homo urbnicus;

Η πόλη καθρεφτίζεται στους τοίχους της.
Κοιτάζοντάς τους, κοιτάμε τους εαυτούς μας.
Οι τοίχοι γίνονται τα μάτια της πόλης.

Το βιβλίο προλογίζει η Επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, Ευαγγελία Διαμαντοπούλου.

Πρόλογος
Στις Αόρατες πόλεις, ο Ίταλο Καλβίνο δημιουργεί έναν αφηγηματικό καμβά προκειμένου να χαρτογραφήσει πόλεις, να μας γνωστοποιήσει τα υλικά της σύστασής τους και να μας αποκαλύψει τα μυστικά τους. Οι πόλεις του, αν και προϊόντα μυθοπλασίας, παρουσιάζουν τα υλικά της σύστασης υπαρκτών πόλεων, με την χαρούμενη ή την θλιβερή όψη τους.

Στο βιβλίο του Τα μάτια της πόλης. Μια συνολική θεώρηση της street art. Η περίπτωση της Αθήνας, ο Θανάσης Χουλιαράς διεισδύει στο εσωτερικό της Αθήνας, μιας πόλης με μακραίωνο παρελθόν και με πολυπρόσωπο παρόν, μιας υπαρκτής πόλης. Ακολουθώντας μιαν αντίστοιχη πορεία με αυτήν του Καλβίνο, ξεκινά από τον δομημένο χώρο για να προσεγγίσει τον πολιτικό και κοινωνικό χώρο, μέσα από την ανάγνωση των εικονογραφημένων τοίχων της Αθήνας, με την τέχνη διαφόρων street artists.

Έχοντας ως ασφαλή βάση το θεωρητικό έργο του Henry Lefebvre και του David Harvey, για την σχέση της πόλης με τον χώρο, και με την πεποίθηση ότι, όπως κάθε πόλη, η Αθήνα δεν οριοθετείται μόνο σε ένα χωρικό και ιστορικό πλαίσιο αλλά αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό, διερευνά την πολιτική και κοινωνική σύστασή της. Προς αυτή την κατεύθυνση, αναλύει διεξοδικά αντιπροσωπευτικά έργα, τόσο ως προς τον εικαστικό τους χώρο, όσο και ως προς την σχέση τους με τον δομημένο χώρο της πόλης και, κυρίως, ως προς τον βιωμένο κοινωνικό και πολιτικό της χώρο.

Η street art, αν και προβάλλει συνεχώς το δυναμικό της παρόν στους αθηναϊκούς τοίχους, σε μια προσπάθεια ουσιαστικής επικοινωνίας με τους διερχόμενους πολίτες, δεν είχε τύχει μίας σε βάθος μελέτης μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερα η σχέση της με τους πολιτικοκοινωνικούς μετασχηματισμούς της ελληνικής πρωτεύουσας μόνο επιδερμικά είχε προσεγγιστεί.

Η παρούσα μελέτη του Θανάση Χουλιαρά ανοίγει τον δρόμο για την ενδελεχή ανάγνωση αυτής της τόσο σύγχρονης τέχνης, της οποίας ο ρόλος είναι άμεσα συνυφασμένος με την έννοια της άμεσης δημοκρατίας και του τρίπτυχου πόλη - πολίτης - πολιτισμός της αρχαίας Αθήνας. Ο συγγραφέας, την ερευνητική διαδρομή του οποίου είχα την χαρά να παρακολουθήσω εκ του σύνεγγυς, πέρασε από το οπτικό στο αντιληπτικό πεδίο, από τις αισθητικές στις εννοιολογικές ποιότητες και από τον αόρατο στον ορατό κόσμο της πόλης της Αθήνας.

Ευαγγελία Διαμαντοπούλου
Επίκουρη Καθηγήτρια
Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ
Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών ΕΚΠΑ

***

Ο Θανάσης Χουλιαράς είναι υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν στα ζητήματα του δημόσιου χώρου, της τέχνης, του κινηματογράφου και του ψηφιακού πολιτισμού. Η διδακτορική του διατριβή είναι πάνω στην πολιτισμική ταυτότητα της σύγχρονης Αθήνας. Αυτό το διάστημα είναι βοηθός ερευνητής στο ερευνητικό πρόγραμμα «1821 και Σύγχρονος Οπτικός Πολιτισμός», το οποίο υλοποιείται υπό την αιγίδα του ΕΚΠΑ. Έχουν δημοσιευτεί αρκετά άρθρα του πολιτισμικής κριτικής. Είναι απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος των Πολιτισμικών και Κινηματογραφικών Σπουδών του τμήματος ΕΜΜΕ του ΕΚΠΑ και απόφοιτος του τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά, με ειδίκευση στην Διδακτική. Έχει τελειώσει το τμήμα μοντέρνου τραγουδιού του ωδείου Φίλιππος Νάκας και είναι ο τραγουδιστής και ιδρυτικό μέλος του rock σχήματος KollektivA. Με το συγκρότημα έχει κυκλοφορήσει 3 ολοκληρωμένα albums, 1 mini cd, καθώς και αρκετά ψηφιακά singles, ενώ έχει κυκλοφορήσει και 2 solo albums, με το πιο πρόσφατο με τίτλο Κακή Φωτιά, να αφορά σε ερμηνεία μελοποιημένης ελληνικής ποίησης. Έχει συνεργαστεί με διάφορους συνθέτες και έχει πρωταγωνιστήσει σε μια σειρά μουσικοθεατρικές παραστάσεις και musical, original και ρεπερτορίου, σε κάποιες από τις οποίες έκανε και την παραγωγή. Στο παρελθόν έχει υπάρξει ραδιοφωνικός παραγωγός.